Dell Aqua

Andrea dell'Aqua

Andrzej dell’Aqua, żył w latach 1584-1656, architekt i budowniczy pochodzenia weneckiego, działający w Polsce w XVII wieku. Zajmował się również inżynierią wojskową. Do Polski przybył prawdopodobnie około 1608 roku. Początkowo pracował, jako inżynier na dworze podczaszego koronnego Adama Sieniawskiego, później był architektem na dworze Tomasza Zamoyskiego. Dokończył budowę fortyfikacji Zamościa rozpoczętą przez Bernardo Morando. W latach 20. XVII w. z tytułem królewskiego architekta wojennego i inżyniera Jego Królewskiej Mości kierował założoną w 1622 roku przez króla Zygmunta III Wazę szkołą artyleryjską. W latach 30. był związany z hetmanem Stanisławem Koniecpolskim. W latach 1630–1635 kierował pracami fortyfikacyjnymi przy budowie jego zamku w Brodach według projektu Wilhelma Beauplana. Był prawdopodobnie budowniczym pałacu Koniecpolskiego w Podhorcach i projektantem kościoła pod wezwaniem św. Trójcy w Koniecpolu, a także brał udział w budowie pałacu Koniecpolskich w Warszawie. Pracował też dla księcia Władysława Zasławskiego. W 1623 wydał broszurę O zgromadzeniu i szkole puszkarzów. W dwóch rękopisach datowanych na 1635 i 1636 rok przedstawił obszerne opracowanie pod tytułem Praxis ręczna o działach, w którym zajął się artylerią, fortyfikacjami, sposobami obrony i zdobywania fortec. Dzieło to jest podstawowym źródłem do poznania poziomu wiedzy artyleryjskiej w ówczesnej Polsce. W 1635 sejm nadał mu indygenat szlachecki. Dell’Aqua biegle mówił i pisał po polsku.