Jan_Łaski_1456-1531

Jan Łaski

Żył w latach 1456-1531, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (1510-1531). Nie posiadał wyższego wykształcenia, mimo to pełnił szereg ważnych funkcji państwowych, m.in. od 1502 roku był sekretarzem królewskim, a w latach 1503-1510 Kanclerzem Wielkim Koronnym. W 1513 przyjechał do Rzymu na Sobór laterański V, w trakcie którego przedstawił plan krucjaty europejskiej przeciwko Imperium Osmańskiemu i Wielkiemu Księstwu Moskiewskiemu. W 1515 uzyskał dla siebie i swoich następców na metropolii gnieźnieńskiej tytuł stałych legatów papieskich (legatinati). Mimo braku wyższego wykształcenia Łaski wspierał rozwój polskiej nauki i sztuki m.in. na swoim dworze zgromadził wielu uczonych i artystów europejskich, korespondował z wybitnymi humanistami ówczesnego czasu m.in. z Erazmem z Rotterdamu. Próbował zreformować szkolnictwo i Akademię Krakowską. W Rzymie posiadał dom, w którym mieszkało wielu polskich stypendystów, którym Łaski sam fundował pobyt i naukę na włoskich uniwersytetach. Dzieła: Commune incliti Polonie Regni priuilegium constitutionum et indultuum publicitus decretorum, approbatorumque cum nonnullis iuribus tam divinis quam humanis per serenissimum principem et dominum dominum Alexandrum, Dei gratia Regem Poloniae, magnum ducem Lithwanie, Russie, Prussieque dominum et haeredem etc. Non tamen in illud priuilegium sed motu proprio regio serenitatis sue p[er] adhortationem p[ro] instructione Regnicolarum, proque regni eiusdem, ac iusticie statu feliciter dirigendis eidem priuilegio annexis et ascriptis (1505, 1506); Liber Beneficiorum [Joannis de Lasco, Liber Beneficiorum. Jana Łaskiego, Liber Beneficiorum, Gniezno 1880-1881] obejmuje spis beneficjów archidiecezji gnieźnieńskiej